TRẺ EM ĐANG THIẾU NHIỀU KHÔNG GIAN XANH ĐỂ VUI CHƠI VÀ HỌC HỎI

Trẻ em đang phát triển “rối loạn thiếu hụt tự nhiên” vì chúng gần như đang bị tước mất quyền được sống hòa mình vào không gian xanh, vào thế giới tự nhiên.

Nếu ngày xưa, trẻ nhỏ thiếu cái ăn, cái mặc, mù chữ và đói khổ, thì giờ đây, chúng đang thiếu một thứ tưởng chừng như luôn có ở khắp mọi nơi- “không gian xanh”, môi trường cho trẻ học tập, vui chơi, vận động một cách lành mạnh.

Nhất là đối với trẻ em thành thị, tỉ lệ được tiếp xúc với thế giới tự nhiên càng ít, thay vào đó là các thiết bị điện tử như ti vi, máy tính, máy chơi game,…

Mọi thứ thuộc về môi trường tự nhiên trong cuộc sống của những đứa trẻ dường như đang dần được thay thế bởi nhịp sống hiện đại, thời kì bùng nổ của công nghệ cao.

Trẻ em thiếu không gian xanh để vui chơi, giải trí

Sự “thiếu thốn” này thoạt nghe thật buồn cười, thế nhưng lại ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ. Các khu đô thị có vấn đề do tác động tiêu cực của chúng đối với môi trường.

Các vấn đề chính với môi trường đô thị có dân số cao là chất lượng không khí kém từ tắc nghẽn giao thông và không gian mở ít hơn cho thể dục thể chất và nâng cao đời sống tinh thần bằng các không gian xanh tự nhiên.

Sự phát triển không ngừng của cuộc sống hiện đại đang dần khiến cho không gian để trẻ nhỏ vui chơi bị thu hẹp, hạn chế lại. Gần như mọi khoảng trống đều là để dành cho các công trình xây dựng, các khu họp chợ, hàng quán, những tòa nhà mọc lên như nấm, chẳng còn mấy chỗ để trẻ có thể rủ nhau chơi bóng, chơi cầu, hoặc chỉ đơn giản là vô tư chạy nhảy một cách an toàn.

Thay vào đó, những khu vui chơi trong nhà như các trung tâm thương mại thì lại càng trở nên phổ biến. Như vậy, dù trẻ có được vui chơi giải trí, cũng không thể hòa nhập với thế giới tự nhiên, không gian xanh mát của cây cối, muông thú, mà như bị “giam lòng” trong những bức tường, cho dù là bức tường lớn hay nhỏ.

Chẳng có gì lạ khi ngày nay một đứa trẻ 13 tuổi vẫn chưa được tận mắt nhìn hấy hoặc biết đến con dế, con giun, con ve sầu, không biết đến cây hoa dại, cỏ thơm,…

Tuy nhiên, vẫn có một số công viên xanh mát, được coi là không gian xanh phù hợp cho trẻ vui chơi và học hỏi. Tại Hà Nội vẫn có công viên Thống Nhất, công viên Thủ Lệ, công viên Yên Sở,… Nhưng thực tế thì không phải đứa trẻ nào cũng hứng thú với việc vui chơi tại các địa điểm xanh đấy, đặc biệt là trẻ thành phố, khi đã được người lớn tạo cho một thói quen vui chơi với những trò vui hiện đại và tốn kém.

Chẳng riêng gì trẻ thành phố, trẻ em ở nông thôn cũng đang ngày càng thiếu không gian vui chơi do quá trình đô thị hóa. Nhiều vùng nông thôn đang gần như dần biến thành đô thị, nhà cao tầng san sát. Nhiều đồng ruộng bị vượt đất lên thành đất ở, đất xây dựng,… Trẻ em nông thôn cũng đang trong “cơn khát” không gian xanh để vui chơi.

Lợi ích của không gian xanh đối với sự phát triển của trẻ

Trước hết, không gian xanh là những không gian xanh mát tự nhiên với thực vật phong phú và chất lượng không khí cao. Chính vì thế, khi trẻ vui chơi ở những không gian này, sẽ phát huy được hết sự năng động, sáng tạo, khám phá thế giới tự nhiên, nâng cao nhận thức về việc bảo vệ môi trường, và cũng được hít thở một bầu không khí trong lành nhất, sạch sẽ nhất.

Khi khắp các nơi đều là khói bụi, ô nhiễm, thì việc trẻ tiếp xúc nhiều với không gian xanh sẽ hỗ trợ rất tốt cho sự phát triển của trẻ, bảo vệ hệ miễn dịch tự nhiên.

Không chỉ vậy, không gian xanh còn là khu học tập hiệu quả. Thay vì ngồi lì trong lớp học, chạy hết lớp học thêm này đến lớp học thêm khác, trẻ có thể ngồi tự học ở những khu công viên, những vườn cây yên tĩnh, sẽ giúp trẻ tập trung và học tập hiệu quả hơn.

Ngoài ra, không gian xanh đã được biết để lọc không khí, loại bỏ ô nhiễm, và làm giảm tiếng ồn vì cây ở khu vực đô thị có thể giảm ô nhiễm không khí bằng cách hấp thụ một số chất gây ô nhiễm không khí trong không khí.

Không gian xanh cho phép mọi người trong cộng đồng và khách tham quan, du lịch tổ chức các hoạt động giải trí và các sự kiện, thường là trong các công viên để giữ cho phù hợp và năng động.

Lợi ích trực tiếp và gián tiếp của các không gian xanh đặc biệt hữu ích cho lứa tuổi nhạy cảm như trẻ em vì trẻ em có nhiều cơ hội tiếp cận công viên và các cơ sở giải trí tích cực hơn. Điều này là quan trọng đối với trẻ em khi chúng phát triển bởi vì chúng sẽ trưởng thành thành.

Ùn tắc giao thông cao và tình trạng quá tải thường mang lại vô số ô nhiễm tiếng ồn. Cây xanh trong không gian xanh ngăn ngừa ô nhiễm tiếng ồn vì chúng hoạt động như một rào cản âm thanh tự nhiên đối với nhiều âm thanh đến từ các thành phố.

Việc trẻ em tiếp cận các không gian xanh này sẽ giúp trẻ có được môi trường học tập và vui chơi an toàn, thân thiện với môi trường, khi có thể tránh xa được các khu ô nhiễm đầy khói bụi và tiếng ồn mà không cần phải ngồi lì trong nhà cả ngày.

Đặc biệt, khi trẻ thường xuyên ra ngoài tiếp xúc với không gian xanh sẽ cải thiện rất đáng kể về trí não và giảm nguy cơ trẻ có thể bị trầm cảm.

Tác hại của việc thiếu không gian xanh đối với trẻ em

Như những lợi ích nêu bên trên, ta có thể thấy rõ nếu thiếu không gian xanh, thiếu nơi học tập vui chơi, giải trí lành mạnh, trẻ em sẽ chịu thiệt thòi rất lớn, thậm chí là những tác hại khó lường.

Thứ nhất, về khả năng nhận thức, trẻ sẽ thiếu sự hiểu biết về môi trường tự nhiên, không có trải nghiệm thực tế về thế giới khách quan. Khi mọi kiến thức về tự nhiên chỉ có thể được học, được nghe nhìn qua sách vở, việc tiếp thu sẽ luôn là khó khăn đối với trẻ em.

Như đã nói ở trên, một đứa trẻ 13 tuổi đôi khi còn hoàn toàn không được nhìn tận mắt đến con dế, con giun, hay cây cỏ dại, cỏ thơm. Hơn nữa, khi không sống gắn bó với tự nhiên, thì việc dạy trẻ về ý thức bảo vệ môi trường cũng sẽ khó khăn hơn.

Thứ hai, về sự phát triển tâm sinh lí, khi trẻ chỉ có thể gần như bị giam lỏng ở nhà với các trò chơi điện tử, vi tính, ti vi, trẻ có nguy cơ bị trầm cảm rất cao. Việc ra ngoài giao tiếp trong những môi trường lành mạnh là rất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Thứ ba, về sức khỏe. Thiếu không gian xanh đồng nghĩa với việc môi trường thêm phần ô nhiễm nghiêm trọng, và điều này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của con người, không riêng gì trẻ em.

Một phần mà chúng ta quan tâm trong không gian xanh là hấp thụ carbon dioxide và giải phóng oxy. Carbon dioxide (CO2) là khí nhà kính chính phát ra từ các hoạt động của con người. Trong năm 2012, CO2 chiếm khoảng 82% lượng phát thải khí nhà kính của Hoa Kỳ từ hoạt động của con người (EPA).

Trong khi lượng khí thải CO2 phát sinh từ nhiều nguồn tự nhiên khác nhau, phát thải liên quan đến con người chịu trách nhiệm cho sự gia tăng đã xảy ra trong khí quyển kể từ cuộc cách mạng công nghiệp. Mức độ carbon dioxide đã tăng lên trong những thập kỷ qua do sự gia tăng dân số và sự gia tăng trong giao thông vận tải. Vì thế, vai trò của không gian xanh trong việc thanh lọc không khí là vô cùng quan trọng.

Việc tích hợp không gian xanh trong toàn thành phố sẽ cân bằng sự phát triển đô thị hóa, mang đến cho chúng ta nói chung và đặc biệt là trẻ em một nơi an toàn trong cộng đồng, cải thiện được tình trạng môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng, và là một không gian lành mạnh cho trẻ thỏa thích vui chơi và học tập. Có thể nói, việc trẻ em đang thiếu nhiều không gian xanh hiện nay là một vấn đề cấp bách cần chú ý quan tâm nhiều hơn và cần cách biện pháp cải tạo môi trường, xây dựng các không gian xanh hợp lí, đem lại điều kiện phát triển tốt nhất cho trẻ em cả về thể chất lẫn tinh thần.